EU ถอยชั่วคราว! กฎหมาย ‘Chat Control’ ถูกตีตก ชุมชนสิทธิออนไลน์ยกเป็นชัยชนะของความเป็นส่วนตัว

สหภาพยุโรป(EU) ประสบความล้มเหลวอีกครั้งในการผลักดันร่างกฎหมายควบคุมการแชต หรือที่เรียกว่า ‘Chat Control’ ซึ่งถูกมองว่าเป็นภัยต่อสิทธิส่วนตัวในโลกดิจิทัล ด้านกลุ่มนักเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิในอินเทอร์เน็ตยกให้เหตุการณ์ครั้งนี้เป็น ‘ชัยชนะของความเป็นส่วนตัว’

เมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน แพทริค ไบรเออร์ สมาชิกพรรคโจรสลัดแห่งเยอรมนีและนักเคลื่อนไหวด้านสิทธิในโลกดิจิทัล เปิดเผยผ่านแพลตฟอร์ม X (เดิมคือทวิตเตอร์) ว่า ร่างกฎหมาย ‘การป้องกันการแสวงหาผลทางเพศเด็ก’ ฉบับล่าสุด ได้ลบข้อกำหนดให้มีการสแกนข้อความฝั่งผู้ใช้งาน หรือที่เรียกว่า ‘Backdoor’ ออกแล้ว ข้อเสนอดังกล่าวเคยถูกแนบมาจากช่วงที่เดนมาร์กดำรงตำแหน่งประธานคณะมนตรีแห่งสหภาพยุโรป และได้จุดชนวนความขัดแย้งอย่างรุนแรง

ไบรเออร์เผยแพร่ข้อความใหม่ในร่างกฎหมายที่ระบุว่า “กฎระเบียบนี้ไม่ควรถูกตีความว่า เป็นการสร้างภาระหน้าที่ให้ผู้ให้บริการต้องตรวจจับข้อความ” *คำ* นี้ถูกมองว่าเป็นการจำกัดอำนาจในการบีบบังคับบริษัทเทคโนโลยีให้ตรวจสอบการสื่อสารของผู้ใช้

อย่างไรก็ตาม กังวลยังไม่หมดไป เพราะร่างกฎหมายยังคงมีถ้อยคำที่คลุมเครืออย่าง “มาตรการลดความเสี่ยงทุกทางที่เป็นไปได้” ที่ผู้เชี่ยวชาญ *ความคิดเห็น* ว่าอาจเปิดช่องให้ตีความว่าเป็นการอนุญาตให้มีการสอดส่องแบบแฝง โดยเฉพาะเมื่อบางแอปพลิเคชันส่งข้อความเริ่มใช้ระบบเฝ้าระวังภายในอยู่แล้ว หากผ่านกฎหมาย บางแพลตฟอร์มอาจถูกบังคับเปลี่ยนระบบเหล่านั้นเป็นรูปแบบภาคบังคับ

ยูโรเปียนยูเนียนได้ยกประเด็นการปกป้องเด็กมาเป็นข้ออ้างสำคัญในการสนับสนุนร่างกฎหมายดังกล่าว ขณะที่กลุ่มสิทธิดิจิทัลมองว่าเป็นการโจมตีสิทธิในความเป็นส่วนตัว การถอดถอนข้อกำหนด Backdoor ครั้งนี้จึงถูกมองว่าเป็นการยอมรับเสียงคัดค้านจากสังคมบางส่วน

ยังต้องติดตามกันต่อไปว่าแนวทางของร่างพ.ร.บ.ฉบับนี้จะเป็นอย่างไรในอนาคต ภารกิจในการสร้างสมดุลระหว่างการบังคับใช้กฎหมายและการคุ้มครองสิทธิดิจิทัลยังคงเป็น *ประเด็น* ที่ต้องจับตา