ไทเกอร์รีเสิร์ชเตือน: ‘ความโปร่งใส’ ในเว็บ3 อาจกลายเป็นช่องโหว่โจมตีระดับระบบ

รายงานล่าสุดจากไทเกอร์รีเสิร์ช(Tiger Research) ชี้ให้เห็นว่า ‘ความโปร่งใส’ ซึ่งถือเป็นหัวใจของระบบบล็อกเชน กำลังกลายเป็นทั้ง ‘โอกาส’ และ ‘ความเสี่ยง’ สำหรับระบบนิเวศของเว็บ3 โดยแม้ความโปร่งใสจะเอื้อต่อการเฝ้าระวังจากบุคคลภายในและสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้ใช้งาน แต่ในขณะเดียวกัน การเปิดเผยข้อมูลมากเกินไปยังอาจถูกนำไปใช้เป็นช่องทางในการโจมตีโปรโตคอลได้อย่างแม่นยำ

รายงานได้เน้นไปที่หลักการพื้นฐานของบล็อกเชน นั่นคือระบบบัญชีสาธารณะ ซึ่งเปิดให้ทุกคนสามารถเข้าถึงข้อมูลการทำธุรกรรมได้แบบเรียลไทม์ นี่ทำให้ผู้ใช้งานในเว็บ3 สามารถติดตามการเคลื่อนไหวของทีมพัฒนาและกระเป๋าของนักลงทุนได้โดยตรง ไทเกอร์รีเสิร์ชระบุว่าระหว่างปี 2024–2025 ได้เกิดหลายกรณีที่สามารถแจ้งเตือนความผิดปกติล่วงหน้าได้จากการติดตามลักษณะนี้ โดยหนึ่งในกรณีที่ชัดเจนที่สุดคือกรณีเหรียญมีม HAWK ซึ่งมีการค้นพบว่ากว่า 96% ของโทเคนทั้งหมดอยู่ภายใต้การควบคุมของทีมพัฒนา ก่อนที่มูลค่าตลาดจะดิ่งลงจากระดับหลายร้อยล้านดอลลาร์เหลือเพียงไม่ถึง 60 ล้านดอลลาร์ นับเป็นตัวอย่างของ ‘ความโปร่งใส’ ที่ช่วยปกป้องผู้ลงทุนได้จริง

อย่างไรก็ตาม ความโปร่งใสก็อาจย้อนกลับมาเป็นภัยได้เช่นกัน กรณีของไฮเปอร์ลิควิด(Hyperliquid) แพลตฟอร์มอนุพันธ์ในเว็บ3 ได้เผยแพร่โครงสร้างระบบเทรดและเกณฑ์การล้างพอร์ตอย่างเปิดเผย ซึ่งสุดท้ายกลับกลายเป็นช่องทางให้แฮกเกอร์พุ่งเป้าโจมตีอย่างแม่นยำ โดยนำข้อมูลสาธารณะเหล่านี้มาวิเคราะห์เพื่อคำนวณจุดล้างพอร์ต จากนั้นจึงเปิดโพสิชันขนาดใหญ่มากพอที่จะเขย่าราคาตลาดจนส่งผลให้คลัง HLP ของแพลตฟอร์มขาดทุนไปหลายล้านดอลลาร์ และต้องถอดเหรียญ JELLY ออกจากการเทรด ทั้งหมดนี้สะท้อนให้เห็นว่า ‘ความโปร่งใส’ อาจกลายเป็นเครื่องมือให้กับผู้ไม่หวังดีเช่นกัน

ที่น่ากังวลคือ ความเสี่ยงเช่นนี้ไม่ได้จำกัดอยู่เฉพาะบางโปรเจกต์เท่านั้น ในระบบที่มีความเปิดเผยสูง ผู้มีส่วนร่วมอาจใช้ข้อมูลออนเชนเพื่อเล็งเป้าทำลายเทรดเดอร์รายใหญ่ได้ง่ายขึ้น แม้ผู้ใช้งานเหล่านี้จะไม่ได้ละเมิดกฎใด ๆ แต่ขนาดการลงทุนที่ใหญ่เกินไปก็อาจทำให้พวกเขาถูกจับตามองในฐานะ ‘โกลิอัท’ จากกลุ่มผู้ใช้งานทั่วไปในสไตล์ ‘ดาวิดและโกลิอัท’ ซึ่งแนวโน้มนี้อาจเป็นอุปสรรคต่อการดึงดูดนักลงทุนรายใหญ่เข้าร่วม และสร้างแรงกดดันต่อการเติบโตของทั้งระบบนิเวศ

ประเด็นจึงไม่ใช่การยกเลิกความโปร่งใส แต่คือการสร้าง ‘สมดุล’ ที่กลมกลืนระหว่างความเปิดเผยกับความมั่นคง ไทเกอร์รีเสิร์ชสรุปในรายงานว่า ระบบที่มั่นคงในยุคเว็บ3 ต้องไม่พังลง แม้ทุกข้อมูลจะถูกเปิดเผย ดังนั้น การออกแบบโปรโตคอลตั้งแต่ต้นจึงควรคำนึงถึงความสามารถในการฟื้นตัวและมีแผนบริหารจัดการความเสี่ยงจากการโจมตีที่เป็นไปได้ เช่น การใช้งาน DAO สำหรับควบคุมสถานการณ์ฉุกเฉิน หรือจัดระบบรางวัลแจ้งเตือนข้อบกพร่อง (Bug Bounty) เพื่อป้องกันปัญหาก่อนที่จะเกิด

สุดท้าย ความโปร่งใสที่ทำให้ทุกธุรกรรมปรากฏอย่างเปิดเผยคือข้อได้เปรียบหลักของเว็บ3 แต่หากข้อมูลเดียวกันนี้กลับกลายเป็นอาวุธให้ผู้โจมตี รูปแบบความเเข็งแกร่งของแพลตฟอร์มจึงต้องกลายเป็น ‘ข้อได้เปรียบ’ ที่แท้จริง และวิธีเดียวที่จะบรรลุตรงนี้ได้ คือการผสมผสานระหว่าง ‘ความสามารถทางเทคนิคในการฟื้นตัว’ และ ‘วิสัยทัศน์’ ที่เติบโตสอดคล้องไปกับทั้งระบบนิเวศโดยรวม