รู้ทันค่าธรรมเนียม! เจาะลึกต้นทุนแฝงก่อนเทรดคริปโตบนแพลตฟอร์มดัง

ค่าธรรมเนียมของแพลตฟอร์มซื้อขายคริปโตเคอร์เรนซีคือสิ่งที่ผู้ใช้งานทุกคนควรเข้าใจก่อนเริ่มต้นลงทุน เพราะถึงแม้การซื้อขายเหรียญบนกระดานแลกเปลี่ยนจะเป็นขั้นตอนพื้นฐานในการเข้าสู่โลกคริปโต แต่ค่าธรรมเนียมจำนวนมากที่ซ่อนอยู่ในแต่ละธุรกรรมสามารถกลายเป็น ‘ต้นทุนที่ไม่จำเป็น’ ได้อย่างไม่รู้ตัว บทความนี้จะพาคุณสำรวจโครงสร้างค่าธรรมเนียมของแพลตฟอร์มยอดนิยม รายละเอียดของค่าธรรมเนียมที่มักถูกมองข้าม ไปจนถึงวิธีลดค่าใช้จ่ายเหล่านี้อย่างมีประสิทธิภาพ

ค่าธรรมเนียมเบื้องต้นที่ผู้ใช้งานต้องเจอคือค่าธรรมเนียมการซื้อหรือขายคริปโตโดยตรง นอกจากนั้นยังมีค่าธรรมเนียมในการโอนเงิน, การสเตกเหรียญ(staking), การขุดเหรียญ(mining), การให้กู้ยืม, กระบวนการฝากและถอนเงิน ซึ่งล้วนมีค่าใช้จ่ายแฝงที่ต่างกันออกไป แพลตฟอร์มต่างๆ เองใช้ค่าธรรมเนียมเหล่านี้ทั้งเพื่อรักษาระบบให้ดำเนินต่อไปและเพื่อป้องกัน ‘คำสั่งซื้อขายสแปม’ ที่อาจรบกวนตลาด ความเห็นจากผู้เชี่ยวชาญชี้ว่า ค่าธรรมเนียมทำหน้าที่คัดกรองความตั้งใจที่แท้จริงของผู้ซื้อขาย และช่วยรักษาความปลอดภัยของเน็ตเวิร์ก

หนึ่งในโมเดลค่าธรรมเนียมที่พบได้บ่อยที่สุดคือรูปแบบ ‘เมกเกอร์(Maker) และ เทเกอร์(Taker)’ โดยเมกเกอร์คือผู้ที่ตั้งคำสั่งซื้อล่วงหน้า และช่วยเพิ่มสภาพคล่องให้ระบบ จึงมักได้รับส่วนลดค่าธรรมเนียม ขณะที่เทเกอร์เป็นผู้ที่รับราคาตลาดทันที ทำให้ดึงสภาพคล่องออกจากตลาด และโดยทั่วไปจะถูกเรียกเก็บค่าธรรมเนียมในอัตราที่สูงกว่า แพลตฟอร์มจำนวนมากยังเพิ่มระดับ VIP ด้วยโครงสร้างแบบ ‘Tiered’ ซึ่งจะมอบส่วนลดตามปริมาณการซื้อขายทั้งในรายวันหรือรายเดือน ยิ่งเทรดมาก ก็ยิ่งจ่ายน้อย

การทำธุรกรรมกับแพลตฟอร์มไม่จำกัดอยู่แค่การซื้อขายเท่านั้น การฝากและถอนเงินก็มีต้นทุนซ่อนอยู่ด้วยเช่นกัน ตัวอย่างเช่น เมื่อฝากเงินบาทผ่านการโอนธนาคารหรือบัตรเครดิต อาจถูกคิดค่าธรรมเนียมตามประเภทการชำระเงิน แต่หากฝากโดยตรงด้วยคริปโต เช่น บิตคอยน์(BTC) จะไม่มีค่าธรรมเนียมจากแพลตฟอร์ม แต่ผู้ใช้ยังต้องจ่าย ‘ค่าธรรมเนียมเครือข่าย’ ที่เกิดจากการดำเนินธุรกรรมบนบล็อกเชน รายละเอียดที่น่าสนใจจากหลายแพลตฟอร์ม ได้แก่:

- ไบแนนซ์(Binance): ถอน USDT ผ่าน Binance Smart Chain อยู่ที่ประมาณ 0.01 USDT (ราว 15 บาท), ผ่านอีเธอเรียม(ETH) ประมาณ 1 USDT (ราว 1,479 บาท)

- บายบิท(Bybit): ถอน USDT คิดค่าธรรมเนียมระหว่าง 0–1 ดอลลาร์ (ประมาณ 0–1,479 บาท)

- คอยน์เบส(Coinbase): คิดค่าธรรมเนียมรวมค่าธรรมเนียมเครือข่าย+ค่าประมวลผล โดยการถอน BTC ผ่าน Lightning Network มีค่าใช้จ่ายราว 0.2%

- คูคอยน์(KuCoin): ถอน USDT มีค่าธรรมเนียมราว 0.5–5 ดอลลาร์, BTC อยู่ที่ประมาณ 0.000963 BTC

- OKX: ถอน USDT คิดค่าธรรมเนียม 0.001–1 USDT และถอนผ่านธนาคารอาจมีค่าธรรมเนียมสูงถึง 30 ดอลลาร์

ค่าธรรมเนียมที่มองไม่เห็นหรือ ‘ต้นทุนแฝง’ ยังเป็นจุดสำคัญที่หลายคนมองข้าม เช่น ค่าธรรมเนียมเครือข่ายที่แปรผันตามระบบเช่น PoW ของบิตคอยน์ การสูญเสียจาก ‘สลิปเพจ(slippage)’ ซึ่งหมายถึงส่วนต่างราคาที่อาจเกิดระหว่างการกดซื้อขายและเวลาที่คำสั่งถูกจับคู่ รวมถึงค่าธรรมเนียมการแปลงสกุลเงิน เช่น การแปลงจาก USD ไปยัง BTC หรือสกุลอื่นบนเน็ตเวิร์กที่ต่างกัน

อีกเรื่องที่ควรพิจารณาคือระดับ KYC หรือกระบวนการยืนยันตัวตน ที่บางครั้งกลายเป็นตัวแปรในการลดค่าธรรมเนียม หากผู้ใช้ยืนยันตัวครบถ้วนในระดับสูง แพลตฟอร์มอาจมอบสิทธิพิเศษ เช่น อัตราค่าธรรมเนียมที่ต่ำกว่า

กลยุทธ์สำคัญเพื่อประหยัดค่าธรรมเนียมสามารถเริ่มจากการปรับ ‘รูปแบบการเทรด’ เช่น ลดความถี่ในการซื้อขาย แล้วเพิ่มขนาดออเดอร์เพื่อประหยัดได้มากในระยะยาว หลีกเลี่ยงการซื้อขายในช่วงที่เครือข่ายแออัด หรือเลือกใช้บริการ Layer2 เช่น ออปติมิซึม(Optimism) หรืออาร์บิทรัม(Arbitrum) ที่ช่วยให้ค่าธรรมเนียมต่ำลงอย่างมาก การเปรียบเทียบแพลตฟอร์มต่างๆ ก่อนเทรด และใช้สิทธิประโยชน์เช่น ค่าเทรด 0% ในช่วงโปรโมชั่นจากแพลตฟอร์มใหม่ ก็เป็นวิธีที่ช่วยลดต้นทุนอย่างได้ผล

ความคิดเห็น: โดยธรรมชาติแล้ว กระดานเทรดแบบรวมศูนย์(CEX) มักใช้งานง่ายกว่ากระดานแบบกระจายศูนย์(DEX) แต่ค่าธรรมเนียมใน CEX มักสูงกว่า DEX เพราะ DEX เปิดโอกาสให้ผู้ใช้มีทางเลือกด้านค่าธรรมเนียมมากขึ้น เช่น การเลือกเครือข่ายสำหรับธุรกรรม หรือใช้ฟีเจอร์บางอย่างที่ปลอดค่าธรรมเนียม

ท้ายที่สุด ค่าธรรมเนียมไม่ใช่แค่เพียงเรื่องค่าใช้จ่ายเล็กๆ แต่เป็น ‘กลยุทธ์หลัก’ ที่ผู้ลงทุนจำเป็นต้องวางแผนล่วงหน้า ไม่ว่าจะเป็นการเลือกแพลตฟอร์มให้เหมาะกับสไตล์การเทรด เลือกคริปโตที่โอนย้ายง่าย หรือบันทึกข้อมูลค่าธรรมเนียมให้ดีเพื่อใช้ประกอบการยื่นภาษีในตอนสิ้นปี ทั้งหมดล้วนแล้วแต่ช่วยให้คุณเป็นนักลงทุนที่มีประสิทธิภาพและคุ้มค่ามากยิ่งขึ้นในระยะยาว