มหากุมภ์ 2025 ผสานเมตาเวิร์ส ยกระดับประสบการณ์ทางศาสนาในอินเดีย

มหากุมภ์ 2025(MahaKumbh 2025) ได้เน้นย้ำถึงศักยภาพของอินเดียในการนำเทคโนโลยีเมตาเวิร์สมาผสานเข้ากับวัฒนธรรมดั้งเดิม เทศกาลครั้งนี้แสดงให้เห็นถึงการผสมผสานระหว่างแง่มุมทางจิตวิญญาณและเทคโนโลยีที่สร้างประสบการณ์แปลกใหม่ให้กับผู้เข้าร่วม

ในปีนี้ เทคโนโลยี ‘ความเป็นจริงเสมือน(VR)’ ถูกนำมาใช้เพื่อยกระดับการประกอบพิธีทางศาสนา โดยผู้เข้าชมสามารถสัมผัสบรรยากาศของมหากุมภ์ผ่านการรับชมแบบ 360 องศา บางครอบครัวเลือกใช้กล่อง VR เพื่อร่วมพิธีกรรมจากที่บ้าน นอกจากนี้ ยังมีการเปิดตัวแนวคิด 'สรงน้ำดิจิทัล(Digital Snan)' ซึ่งเปิดโอกาสให้ผู้ศรัทธาปฏิบัติพิธีกรรมผ่านแพลตฟอร์มดิจิทัล แทนการลงสรงในแม่น้ำตามธรรมเนียม

อินเดียกำลังพัฒนาแนวทางเฉพาะในการนำเทคโนโลยีเข้ามาใช้ โดยเฉพาะในมิติของศาสนา ตั้งแต่ปี 2016 แอปพลิเคชัน 'VR Devotee' ได้ทำให้ผู้ใช้สามารถรับชมพิธีกรรมจากกว่า 150 วัดแบบถ่ายทอดสด ขณะที่ในปี 2022 รัฐบาลอินเดียได้เปิดตัวแพลตฟอร์ม 'Temple 360' ซึ่งช่วยให้ประชาชนสามารถเยี่ยมชมสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ในรูปแบบเสมือนได้

ในระดับนโยบาย ภาครัฐของอินเดียกำลังให้ความสำคัญกับเทคโนโลยี XR (Extended Reality) โดยมีการสนับสนุนสตาร์ทอัพที่พัฒนาโซลูชันด้านนี้ นอกจากนี้ รัฐอุตตรประเทศ(Uttar Pradesh) ได้เปิดศูนย์ประสบการณ์ 3D VR ในเมืองอโยธยา(Ayodhya) พร้อมกันนี้ ‘รีไลแอนซ์(Reliance)’ บริษัทโทรคมนาคมรายใหญ่ กำลังร่วมมือกับ ‘โพลิกอน(Polygon)’ เพื่อผลักดันการใช้เทคโนโลยีเมตาเวิร์สโดยมีการพัฒนาอุปกรณ์ 'Jio Glass' สำหรับการใช้งานด้านความเป็นจริงผสม(MR)

อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวไม่ได้ปราศจากกระแสวิพากษ์วิจารณ์ บริการ ‘สรงน้ำดิจิทัล’ ถูกตั้งคำถามเกี่ยวกับการนำพิธีกรรมมาเชื่อมโยงกับเชิงพาณิชย์จนอาจลดทอนความศักดิ์สิทธิ์ของพิธีกรรม ขณะเดียวกัน ผู้เชี่ยวชาญบางรายตั้งข้อสังเกตว่าการใช้เมตาเวิร์สจะสามารถเข้าถึงผู้คนได้กว้างขวางเพียงใด

แนวทางของอินเดียในการเข้าสู่เมตาเวิร์สแตกต่างจากโลกตะวันตกอย่างเห็นได้ชัด แทนที่จะมุ่งเน้นไปที่สำนักงานเสมือนหรือสินทรัพย์ดิจิทัลเชิงเก็งกำไร อินเดียกำลังใช้เทคโนโลยีนี้เป็นเครื่องมือในการรักษามรดกทางวัฒนธรรมและเสริมสร้างความสัมพันธ์ของชุมชน ซึ่งอาจเป็นปัจจัยสำคัญในการทำให้เมตาเวิร์สคงอยู่ได้ในระยะยาว