สหรัฐฯ เสี่ยงเสียผู้นำด้านคริปโต หลังโครงการใหม่แห่ย้ายฐานไปสวิตเซอร์แลนด์-เคย์แมน

ตลอดช่วงหลายปีที่ผ่านมา การเริ่มต้นโครงการคริปโตในสหรัฐอเมริกาเป็นเหมือนการเดินเข้าสู่เขาวงกต ด้วยกฎเกณฑ์ที่ไม่ชัดเจนและสภาพแวดล้อมทางกฎหมายที่ดูเป็นศัตรู ส่งผลให้ผู้ประกอบการจำนวนมากต้องย้ายออกไปยังประเทศที่เป็นมิตรต่อคริปโตมากกว่าอย่างสวิตเซอร์แลนด์หรือหมู่เกาะเคย์แมน ซึ่งกลายเป็นศูนย์กลางของนวัตกรรมบล็อกเชนในที่สุด

หลังขึ้นดำรงตำแหน่ง ทรัมป์ ได้ส่งสัญญาณเปลี่ยนทิศทาง โดยรัฐบาลของเขาแสดงออกถึงท่าที ‘สนับสนุนคริปโต’ อย่างเป็นทางการเป็นครั้งแรก อย่างไรก็ตาม แม้จะมีถ้อยคำสนับสนุน ตัวสถานการณ์จริงยังแทบไม่เปลี่ยนแปลง การเริ่มต้นโครงการคริปโตในสหรัฐฯ ยังคงเผชิญกับอุปสรรคมากมาย หน่วยงานกำกับดูแลยังใช้วิธีการออกคำเตือนอย่างคลุมเครือและดำเนินการควบคุมผ่านการบังคับใช้กฎหมายเท่านั้น โดยไม่มีการปรับปรุงเชิงโครงสร้าง

ในทางปฏิบัติ โครงการส่วนใหญ่จำเป็นต้องแสดงถึง ‘การกระจายอำนาจ’ เพื่อหลีกเลี่ยงความเสี่ยงด้านกฎเกณฑ์ แต่ในช่วงต้น ทุกโครงการล้วนต้องมีความ ‘รวมศูนย์’ อยู่บ้าง ซึ่งกลายเป็นกับดัก เพราะคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์สหรัฐฯ(SEC) ยังคงตีความโทเคนเกือบทั้งหมดว่าเป็นหลักทรัพย์ ภายใต้บททดสอบแบบเก่าที่เรียกว่า ‘Howey Test’ นั่นหมายความว่าเพียงแค่เริ่มออกโทเคน ก็อาจตกอยู่ในสายตาจับจ้องของ SEC ได้ทันที

ข้อจำกัดเชิงกฎหมายนี้นำไปสู่ความเสียหายจริงในตลาด ตัวอย่างชัดเจนคือ ผู้ให้บริการสภาพคล่องซึ่งเป็นพันธมิตรสำคัญของโทเคนใหม่ๆ มักหลีกเลี่ยงการร่วมงานกับโครงการที่เริ่มต้นจากสหรัฐฯ ขณะเดียวกัน กระดานเทรดคริปโตแบบรวมศูนย์ก็ปฏิเสธการลิสต์โทเคนที่มีต้นทางจากสหรัฐฯ ด้วยเหตุผลด้านกฎหมาย แม้กระทั่งกระดานเทรดแบบกระจายศูนย์บางแห่ง ก็ยังลังเลในการให้สภาพคล่องกับโครงการสัญชาติอเมริกัน เพราะคำแนะนำจากฝ่ายกฎหมาย ส่งผลให้ผู้ประกอบการในสหรัฐฯ ไม่สามารถเข้าสู่เศรษฐกิจคริปโตระดับโลกได้อย่างเต็มที่

ในขณะเดียวกัน ประเทศอย่างสวิตเซอร์แลนด์ หมู่เกาะเคย์แมน และหมู่เกาะเวอร์จินของอังกฤษ กลับฉวยโอกาสนี้ในการเป็น ‘ศูนย์กลางคริปโต’ ด้วยการมีกฎหมายที่สนับสนุนเทคโนโลยีและโครงสร้างองค์กรที่ยืดหยุ่น สวิตเซอร์แลนด์เองมีระบบหนังสือรับรองจาก FINMA ที่ช่วยให้เข้าใจสถานะของโทเคนได้ชัดเจน ส่วนประเทศอื่นๆ ก็ลดภาระกฎเกณฑ์และดึงดูดโครงการด้วยโครงสร้างที่เป็นมิตรต่อธุรกิจ

สิ่งที่น่ากังวลคือ แม้กิจกรรมที่เป็นหัวใจของการพัฒนา เช่น นวัตกรรม เทคโนโลยี และการจ้างงาน ยังคงเกิดขึ้นในสหรัฐฯ ทว่า การออกโทเคนกลับต้องดำเนินผ่านมูลนิธิหรือสมาคมในต่างประเทศ ส่งผลให้ผู้ประกอบการในสหรัฐฯ ต้องแบกรับต้นทุนทางกฎหมายสูงกว่าปกติ และจำต้องใช้บริษัทเชลล์หรือพันธมิตรในต่างชาติเป็นสื่อกลาง สถานการณ์เช่นนี้ไม่เพียงส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมคริปโต แต่ยังสร้างความเสียหายต่อเศรษฐกิจสหรัฐฯ โดยรวม หากยังคงเป็นเช่นนี้ต่อไป สหรัฐฯ จะสูญเสียบุคลากร เงินทุน และบทบาทในระดับสากลอย่างต่อเนื่อง

หากสหรัฐฯ ต้องการก้าวขึ้นมาเป็นผู้นำด้านคริปโต จะต้องไปไกลกว่าคำมั่นสัญญาด้านการลดภาษี เพราะภายใต้เงื่อนไขทางกฎหมายในปัจจุบัน โครงการส่วนใหญ่ไม่สามารถเติบโตในประเทศได้ นี่คือเหตุผลที่ผู้กำหนดนโยบายควรยอมรับว่า กฎเก่าๆ จากระบบการเงินแบบดั้งเดิมนั้นไม่เหมาะกับอุตสาหกรรมที่แตกต่างอย่างคริปโต ‘Howey Test’ ไม่สอดคล้องกับความเป็นจริงอีกต่อไป จำเป็นต้องมีกรอบกฎระเบียบใหม่ที่สอดรับกับเทคโนโลยี

โดยเฉพาะในช่วงเริ่มต้นของโครงการ ซึ่งทีมหลักยังคงมีบทบาทสำคัญ จำเป็นต้องกำหนด ‘ระยะผ่อนผัน’ ด้านภาษี เพื่อหนุนให้โทเคนสามารถกระจายได้อย่างเป็นธรรม และในขณะเดียวกัน ก็ควรมีมาตรการป้องกันการเอื้อประโยชน์ให้แก่บุคคลภายใน นอกจากนี้ วิธีการบังคับใช้ก่อนตีความของ SEC ควรยุติลง โดยเปิดทางให้ผู้ประกอบการสามารถคาดการณ์ได้ว่า โทเคนในสหรัฐฯ จัดเป็นสินทรัพย์แบบใด รายละเอียดเหล่านี้คือหัวใจของการสร้างระบบนิเวศคริปโตในประเทศ

ปัจจุบัน ผู้ประกอบการจำนวนมากเริ่มหมดหวังกับท่าทีของรัฐบาลสหรัฐฯ โดยเลือกที่จะเปิดตัวโครงการในต่างประเทศแทน อัตราการจ้างงานและโอกาสทางนวัตกรรมในประเทศลดลงอย่างต่อเนื่อง สหรัฐฯ ไม่จำเป็นต้องแข่งขันด้วยการโปรโมตคริปโต เพียงแค่ ‘เลิกผลักไส’ ก็ถือว่าสำคัญอย่างยิ่ง หากทรัมป์ต้องการสร้างประเทศที่เป็นมิตรกับคริปโตอย่างแท้จริง ก็ถึงเวลาที่จะต้องลงมือปรับโครงสร้างกฎหมายโดยด่วน เพราะเวลานั้นไม่เคยรอใคร