ดีไฟยุคใหม่เร่งปลดล็อกโทเคน Long-tail ด้วยสภาพคล่องแบบรวมศูนย์ ปูทางสู่ตลาด Short แบบไร้การอนุญาต

ท่ามกลางกระแสดีไฟ (DeFi) ที่เน้นความเป็น ‘ไร้ศูนย์กลาง’ อย่างเข้มข้น นักพัฒนาในอุตสาหกรรมคริปโตมากมายต่างพยายามสร้างโปรโตคอลปล่อยกู้แบบ ‘ไร้การอนุญาต’ ด้วยเงินทุนจากนักลงทุนรายใหญ่ อย่างไรก็ตาม แม้ระบบเหล่านี้จะดูเป็นนวัตกรรมล้ำสมัย แต่โดยหลักแล้วก็ยังคงยึดโครงสร้าง ‘การปล่อยกู้แบบใช้หลักประกัน’ แบบเดิม ซึ่งเป็นโมเดลที่มีมาช้านาน มาตรฐานของดีไฟในปัจจุบันยังต้องพึ่งพาข้อมูลราคานอกเครือข่ายจาก ‘ออราเคิล’ เป็นหลัก ซึ่งเสี่ยงต่อ ‘จุดล้มเหลวเพียงจุดเดียว’ แม้จะอ้างว่าเป็นระบบไร้ศูนย์กลางก็ตาม

ถึงแม้ดีไฟจะมุ่งเน้นให้ทุกคนเข้าถึงได้โดยไม่มีข้อจำกัด แต่สินทรัพย์ส่วนใหญ่ที่ถูกนำมาฝากในระบบยังคงจำกัดอยู่แค่ บิตคอยน์(BTC), อีเธอเรียม(ETH) และสเตเบิลคอยน์ จำนวนไม่มาก เป็นเพราะระบบออราเคิลมีข้อจำกัดในการจัดการกับโทเคนกลุ่ม Long-tail ซึ่งมีสภาพคล่องต่ำและราคาผันผวนสูง ความเสี่ยงจึงควบคุมได้ยาก และระบบยังขาดกลไกการตอบสนองอย่างมีประสิทธิภาพ

แนวคิดใหม่อย่าง ‘สภาพคล่องแบบรวมศูนย์ (Unified Liquidity)’ จึงเริ่มได้รับความสนใจมากขึ้น การรวมการใช้งานของระบบแลกเปลี่ยนและการกู้ยืมเข้าไว้ในพูลเดียว ช่วยให้โทเคน Long-tail สามารถใช้กลไกเลเวอเรจแบบเดียวกับสินทรัพย์หลักได้ โดยไม่ต้องอาศัยออราเคิล ผลลัพธ์คือการสร้างตลาดมาร์จิ้นแบบ permissionless ที่แท้จริง

แพลตฟอร์มเลเวอเรจปัจจุบันยังคงยึดกับระบบที่ต้องได้รับอนุญาตเสมอ เช่น การลิสต์โทเคน, การใช้ฟีดราคาจากศูนย์กลาง และตลาดเฉพาะกลุ่ม สิ่งเหล่านี้ทำให้โทเคน Long-tail ไม่สามารถเข้าสู่ตลาดได้ และไม่สามารถเปิดสถานะ Short ส่งผลกระทบโดยตรงต่อกลไกการปรับตัวของตลาด และนำไปสู่การทำงานของ ‘กฎของเกรแชม’ ที่ว่า ‘ของเสียขับของดีออกจากระบบ’ เห็นได้ชัดจากกรณีโทเคนลิเบรา(LIBRA) ของอาร์เจนตินา

การที่ตลาดไม่สามารถเปิดโอกาสให้มีการซื้อขายตำแหน่ง Short ได้อย่างเสรี ถือเป็นจุดอ่อนเชิงโครงสร้างของดีไฟ ทำให้การเคลื่อนไหวของราคาโทเคนมักไม่ได้เกิดจากกลไกตลาดตามจริง แต่เป็นผลจากการปั่นราคาและการเก็งกำไร ในที่สุดตลาดก็ไม่สามารถส่งสัญญาณที่น่าเชื่อถือให้กับนักลงทุนได้

เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา โซลานา(SOL) ก็ประสบกับปัญหาโทเคนมีมแบบพรีเซลล์จำนวน 12 โครงการที่ระดมทุนรวมแล้วกว่า 19.5 ล้านดอลลาร์ (ราว 271 ล้านบาท) แล้วนักพัฒนาก็หายไป อย่างไรก็ตาม แพลตฟอร์มใหม่อย่าง Pump.fun เข้ามาช่วยลดความเสี่ยงดังกล่าวได้ ด้วยการเน้นความโปร่งใสในการแจกจ่ายโทเคนและการเปิดให้เข้าถึงอย่างง่าย ส่งผลให้โซลานากลายเป็นศูนย์กลางการทดลองโทเคนมีม และยังช่วยฟื้นฟูความเชื่อมั่นในระบบนิเวศกลับมาใหม่

สิ่งที่กำลังเกิดขึ้นคือการรวมสิ่งที่เคยแยกกันอย่าง ‘การรีไซเคิลหลักประกัน’ และ ‘การกู้ยืมแบบเรียลไทม์’ มาไว้ในพูลเดียวกัน สภาพคล่องแบบรวมศูนย์เปิดทางให้การใช้งานที่หลากหลายอย่างสเตเบิลสวอป, อนุพันธ์ และการปล่อยกู้สามารถทำได้ภายใต้โครงสร้างเดียว พร้อมรองรับ ‘โมดูลาร์’ และ ‘คอมโพสเอเบิล’ ให้ทำงานร่วมกันเป็นหนึ่งเดียว

ในระยะยาว โครงสร้างใหม่นี้จะช่วยให้ดีไฟกลับมาเป็นโครงสร้างพื้นฐานทางการเงินที่มีประสิทธิภาพอย่างแท้จริง เพราะการเปิดให้ ‘ตำแหน่ง Short แบบไร้การอนุญาต’ สามารถปฏิบัติได้ทันทีจะช่วยส่งเสริมการค้นหาราคาอย่างเป็นธรรม ไม่ต้องรอตลาดอนุมัติโทเคนหรือผ่านกระบวนการลิสต์ที่ล่าช้า นักพัฒนาสามารถสร้างเครื่องมือทางการเงินใหม่บนชั้นสินทรัพย์ได้อย่างรวดเร็ว เปรียบได้กับระบบของตลาดหุ้นสหรัฐที่เอาตัวรอดได้ด้วยกลไกการขาย Short ไม่ใช่เพราะหน่วยงานกำกับดูแล เช่นในกรณีของ Luckin Coffee ที่ถูกเปิดโปงโดย Muddy Waters Research ไม่ใช่คณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์ของสหรัฐ (SEC)

ดังนั้น ดีไฟจะไม่สามารถกลายเป็น ‘การเงินจริง’ ได้ หากยังคงลอกเลียนแบบโมเดลแบบเดิมจากระบบการเงินดั้งเดิม โดยไม่พัฒนา ‘ภาษาเฉพาะตัว’ ของตน การเปิดใช้งานสภาพคล่องแบบรวมศูนย์และหาตลาดที่ไม่มีการควบคุมตำแหน่ง Short จึงไม่ใช่ข้อเสียเล็กน้อย แต่มันคือ ‘ความบกพร่องในระบบ’ หากไม่เปลี่ยนแนวทาง ตลาดก็ยังคงถูกครอบงำด้วยโทเคนปั่นราคาที่ไม่มีการคัดกรอง ถึงเวลาแล้วที่จะเปลี่ยนจากกลยุทธ์การเติบโต มาเป็น ‘ยารักษา’ ภาวะชะงักงันของดีไฟอย่างแท้จริง