สหรัฐฯ เปิดสอบ PIX หลังหวั่นบั่นทอนบทบาทดอลลาร์-ขัดขวางฟินเทคอเมริกัน

สหรัฐฯ เปิดฉากสอบสวนระบบดิจิทัลของบราซิล หลังมองว่า ‘PIX’ ระบบโอนเงินแบบเรียลไทม์ที่พัฒนาโดยธนาคารกลางบราซิล ส่งผลเสียต่อการแข่งขันของบริษัทอเมริกันในตลาดการเงินดิจิทัล ก่อนความตึงเครียดจะขยายตัวสู่ทิศทางที่เกี่ยวข้องกับเศรษฐกิจโลกและ ‘อำนาจของดอลลาร์’

การสอบสวนดังกล่าวได้รับการประกาศอย่างเป็นทางการโดย เจมิสัน เกรียร์ ตัวแทนฝ่ายนโยบายการค้าสหรัฐ(USTR) เมื่อวันที่ 9 โดยเขาระบุว่า บราซิลมีพฤติกรรมทางการค้าที่เอื้อประโยชน์แก่บริษัทบางประเทศ ในขณะที่บริษัทสหรัฐฯ ต้องเผชิญทั้งภาษีที่ไม่เป็นธรรมและข้อจำกัดแบบไม่ใช่ภาษี *คำ* เกรียร์ให้ความเห็นว่า บริษัทด้านฟินเทคและระบบการชำระเงินของสหรัฐฯ กำลังถูกกีดกันออกจากตลาดบราซิลผ่านกลไกเหล่านี้

เกรียร์กล่าวอีกว่า รัฐบาลบราซิลกำลังกำหนดข้อบังคับที่เข้มงวดต่อบริษัทต่างชาติ ขณะเดียวกันก็สร้างสภาพแวดล้อมที่เป็นมิตรต่อบริษัทฟินเทคและโครงสร้างพื้นฐานในประเทศ โดยเฉพาะระบบ *PIX* ซึ่งกลายเป็นผู้เล่นรายใหญ่ที่อาจคุกคามผู้ให้บริการแบบดั้งเดิมอย่าง วีซ่า(Visa) และมาสเตอร์การ์ด(Mastercard)

การสอบสวนยังรวมถึงประเด็นการเซ็นเซอร์ทางการเมืองต่อบริษัทเทคโนโลยีจากสหรัฐฯ หลังเมื่อเดือนสิงหาคมปีที่แล้ว ศาลสูงสุดของบราซิลมีคำสั่งให้ระงับการให้บริการแพลตฟอร์ม X ทั่วประเทศ เนื่องจาก อีลอน มัสก์(Elon Musk) ไม่ได้แต่งตั้งตัวแทนกฎหมายในประเทศ การดำเนินการในลักษณะนี้ถูกมองว่าอาจเป็นการเลือกปฏิบัติต่อบริษัทอเมริกัน *ความคิดเห็น* ซึ่งเป็นอีกหนึ่งสาเหตุให้รัฐบาลสหรัฐฯ ตัดสินใจเริ่มต้นการตรวจสอบ

ประธานาธิบดีทรัมป์ ก็มีบทบาทในการเพิ่มแรงกดดันในประเด็นนี้เช่นกัน เขาโพสต์ข้อความผ่านโซเชียลมีเดียเมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม เรียกร้องให้รัฐบาลบราซิลยุติการดำเนินคดีกับอดีตผู้นำของประเทศว่าเป็น “การล่าแม่มดทางการเมือง” จากนั้นไม่กี่วัน ทรัมป์ส่งจดหมายไปยังประธานาธิบดีลูลาแห่งบราซิล แจ้งเตือนถึงการสอบสวน PIX และการค้าดิจิทัล พร้อมขู่กำหนด ‘ภาษีนำเข้าสินค้าบราซิล’ สูงถึง 50% เริ่ม 1 สิงหาคมนี้

*PIX* ถูกพัฒนาในปี 2020 โดยธนาคารกลางของบราซิล เป็นระบบโอนเงิน ‘ตลอด 24 ชั่วโมง’ ที่ไม่ต้องผ่านเครือข่ายบัตรเครดิต ใช้เพียง QR โค้ด หรือหมายเลขบัญชี ก็สามารถโอนเงินได้ทันทีโดยไม่มีค่าธรรมเนียม ปัจจุบันมีผู้ใช้งานมากกว่า ‘150 ล้านคน’ และบริษัทอีกกว่า ‘60 ล้านราย’ เข้าร่วม ตั้งแต่พ่อค้าแม่ขายข้างทาง ถึงหน่วยงานของรัฐ ต่างก็เปิดรับการชำระเงินผ่าน PIX กันอย่างกว้างขวาง

ระบบนี้กลับสร้างความกังวลให้กับรัฐบาลสหรัฐฯ เมื่อบริษัทฟินเทคในบราซิลเริ่มพัฒนาบริการ ‘โอนสเตเบิลคอยน์จากต่างประเทศไปยังบัญชีท้องถิ่น’ โดยไม่ต้องแปลงเป็นดอลลาร์ สิ่งนี้อาจเป็นภัยคุกคามต่อโครงสร้างพื้นฐานทางการเงินของสหรัฐฯ ในระดับโลก

เป้าหมายของการตรวจสอบนี้จึงไม่ใช่แค่การปกป้องผลประโยชน์ของบริษัทเอกชนเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการป้องกัน *บทบาทของดอลลาร์* ในฐานะศูนย์กลางของระบบการเงินโลกอีกด้วย *ความคิดเห็น*

รัฐบาลสหรัฐฯ ยิ่งตื่นตัวมากขึ้น เมื่อบราซิลเป็นหนึ่งในสมาชิกของกลุ่ม ‘BRICS’ (บราซิล, รัสเซีย, อินเดีย, จีน, แอฟริกาใต้) ซึ่งเคลื่อนไหวเพื่อลดบทบาทของเงินดอลลาร์ และอยู่ระหว่างการทดลองใช้ ‘BRICS Pay’ ระบบการชำระเงินที่เลี่ยงการใช้เงินดอลลาร์โดยสิ้นเชิง ในการประชุมสุดยอดล่าสุดที่ ริโอเดจาเนโร กลุ่ม BRICS ยังได้หารือแนวคิด ‘สกุลเงินสำรองร่วม’ ซึ่งจุดชนวนให้ทรัมป์ออกมาตอบโต้ด้วยการประกาศขึ้นภาษีแบบรุนแรง

PIX จึงกลายเป็นมากกว่าระบบโอนเงินธรรมดา แต่เป็น ‘สัญลักษณ์ของการเปลี่ยนแปลงภูมิทัศน์ทางการเงินระดับโลก’ ความขัดแย้งระหว่างสหรัฐฯ กับบราซิลจึงมิใช่เพียงปัญหาทางการค้า หากแต่เป็น *การแย่งชิงความเป็นผู้นำด้านเทคโนโลยีและเสถียรภาพของอำนาจดอลลาร์* ที่กำลังสั่นคลอนโดยกระแสดิจิทัลแห่งยุคใหม่