บล็อกเชนพลิกโฉมวงการกีฬา ดันข้อมูลแข่งขันโปร่งใส–นักกีฬาได้สิทธิครอบครองข้อมูล

ในโลกของกีฬา ‘ข้อมูล’ ไม่ได้เป็นเพียงตัวเลขอีกต่อไป แต่กลายเป็นทรัพย์สินหลักที่ชี้ขาดผลแพ้ชนะ ทว่าในปี 2025 แม้หลายลีกและแพลตฟอร์มจะพึ่งพาระบบข้อมูลอย่างหนัก ระบบเหล่านี้กลับยังไม่สมบูรณ์ บ่อยครั้งที่ข้อมูลการแข่งขันล่าช้า ขัดแย้งกัน หรือถูกจำกัดอยู่หลัง API แบบปิด ทำให้ไม่สามารถตรวจสอบความถูกต้องได้ สถานการณ์นี้นำไปสู่การลดความเชื่อมั่นจากแฟนกีฬา ปัญหาด้านกรรมสิทธิ์ของข้อมูลนักกีฬา และความไม่แน่นอนในอุตสาหกรรมที่มีเงินหมุนเวียนนับพันล้านบาท

เทคโนโลยีบล็อกเชน(BLOCKCHAIN)ได้รับความสนใจในฐานะทางออกที่ชัดเจน ด้วยคุณสมบัติที่สามารถบันทึกข้อมูลการแข่งขัน ข้อมูลชีวภาพ และสถิติแบบเรียลไทม์ในรูปแบบที่ ‘โปร่งใส’ และ ‘ไม่สามารถแก้ไขได้’ ทำให้บล็อกเชนกลายเป็นมาตรฐานใหม่ของความ ‘น่าเชื่อถืออย่างแท้จริง’ ในอุตสาหกรรมกีฬา ตัวอย่างเช่นการแข่งขันฟอร์มูล่าวันได้เริ่มใช้งานระบบวิเคราะห์บนบล็อกเชนแล้ว เพื่อเพิ่มความแม่นยำของข้อมูลแบบเรียลไทม์ และส่งเสริมประสบการณ์ของแฟน ๆ ให้มีส่วนร่วมมากขึ้นอย่างชัดเจน

ตามรายงาน ‘แนวโน้มอุตสาหกรรมกีฬา 2025’ ของดีลอยต์ พบว่า 40% ขององค์กรระดับกีฬาอาชีพที่เข้าร่วมสำรวจ แสดงความกังวลต่อประเด็นข้อมูล เช่น ความไม่แม่นยำ การขาดข้อมูลทันที และความเสี่ยงที่ข้อมูลจะถูกดัดแปลง ซึ่งส่งผลให้ทั้งแฟนกีฬา กรรมการ และทีมโค้ชต่างประเมินสถานการณ์ผิดพลาด และขาดเครื่องมือวิเคราะห์ที่จำเป็นในการวางกลยุทธ์เกม

ผลกระทบที่ชัดเจนที่สุดเกิดในวงการแฟนตาซีสปอร์ต ซึ่งเน้นประสบการณ์ผู้ใช้อย่างเข้มข้น ในสหรัฐฯ ผู้ใช้งานแฟนตาซีกีฬากว่า 62.5 ล้านคนต้องพึ่งพา API แบบจำกัดหรือข้อมูลที่ล่าช้า และระบบให้คะแนนที่ไม่โปร่งใส แต่แพลตฟอร์มแฟนตาซีกีฬาบนบล็อกเชนกลับเติบโตอย่างรวดเร็ว ด้วยคุณสมบัติเช่น ‘ความโปร่งใสของข้อมูล’ และ ‘ความแม่นยำแบบเรียลไทม์’ ปรากฏการณ์นี้ไม่ใช่แค่เพราะโมเดลสร้างรายได้ที่เปลี่ยนไป แต่เพราะผู้ใช้เริ่มตระหนักถึงคุณค่าของ ‘ความยุติธรรม’ และ ‘ความชัดเจน’ ที่บล็อกเชนมอบให้นั่นเอง

จุดแข็งของบล็อกเชนไม่ได้หยุดอยู่แค่การจัดเก็บข้อมูล เพราะโครงสร้างของมันยังเอื้อให้ผู้ที่เป็นต้นทางของข้อมูล เช่น นักกีฬาและสโมสร มีสิทธิครอบครองและควบคุมข้อมูลตนเองได้มากขึ้น อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันนักกีฬาเหล่านี้กลับถูกกันออกจากข้อตกลงการขายข้อมูลมูลค่าสูง บางรายถึงขั้นฟ้องร้องตามสิทธิภายใต้ข้อกำหนด GDPR โดยในสหราชอาณาจักรโครงการที่ชื่อว่า ‘Project Red Card’ มีนักฟุตบอลกว่า 400 รายเข้าร่วม เพื่อเรียกร้องความเป็นธรรมในประเด็นดังกล่าว

ขณะเดียวกัน หลายลีกก็กำลังขยับเข้าสู่ยุคของการใช้บล็อกเชนในระบบข้อมูล โดยสโมสรฟุตบอลในศึกลาลีกา(LaLiga) ของสเปนเริ่มใช้เทคโนโลยีนี้ร่วมกับแพลตฟอร์มซื้อขายคริปโตเคอร์เรนซีอย่างคอยน์ดับเบิลยู(CoinW) เพื่อสร้างระบบวิเคราะห์ข้อมูลการแข่งขันที่แม่นยำยิ่งขึ้น แนวทางที่เน้นการมองนักกีฬาเป็นเจ้าของข้อมูลนี้ อาจกลายเป็นรูปแบบใหม่ที่ถูกยอมรับในระดับนานาชาติ

สุดท้ายนี้ โลกกีฬาในปัจจุบันต่างต้องพึ่งพาข้อมูลในการแข่งขันระดับสูง ตั้งแต่โค้ช ผู้เล่น ไปจนถึงแฟน ๆ แต่สิ่งที่ยังคงเป็นปัญหาคือระบบข้อมูลแบบเดิมที่มีข้อจำกัด ทั้งในด้าน ‘ความถูกต้อง’ ‘ความสม่ำเสมอ’ และ ‘ความโปร่งใส’ บล็อกเชนคือเทคโนโลยีที่ทำให้ข้อมูลกีฬาเข้าสู่มาตรฐานใหม่ แม้จะไม่ได้เปลี่ยนกติกาของเกม แต่ในโลกที่ ‘ข้อมูล’ คือหัวใจของเกม แน่นอนว่าบล็อกเชนกำลังเปลี่ยนมันอย่างชัดเจน